Meer dan de helft van de Nederlanders heeft discriminatie ervaren tijdens een sollicitatieproces. Ongeveer veertig procent heeft dergelijke ervaringen gehad op de werkvloer. De meest genoemde gronden ervoor zijn leeftijd en migratieachtergrond. Hoe komt dit en wat kan men doen?
Het marktonderzoeksbureau Motivaction deed in opdracht van de Nationale Vacaturebank en Intermediair onderzoek naar ervaringen van discriminatie op de werkvloer. Hiervoor zijn ruim 2000 personen gevraagd waaronder werkgevers, werknemers en sollicitanten. 55% van de respondenten geeft aan bij het sturen van een sollicitatiebrief of -mail of een inschrijving voor werk met discriminatie geconfronteerd geweest te zijn. 53% stelt discriminatie in het algemeen te hebben ervaren tijdens een sollicitatiegesprek. Hetzelfde percentage geeft aan discriminatie te hebben ervaren op grond van leeftijd. 27% geeft aan dat er sprake was van discriminatie vanwege diens migratieachtergrond. Verder meldden ondervraagden discriminatie op (achter)naam (22%), geslacht (18%) en seksuele voorkeur (3%).
Op de werkplek worden er volgens 56% weleens discriminerende grappen gemaakt. Er blijkt nog steeds te weinig bewustwording te zijn over de rol van discriminatie op de arbeidsmarkt. Sharita Boon (Motivation) zegt: “Tussen wat werkgevers zien en wat werknemers zeggen dat er gebeurt, blijkt een groot verschil te zitten. Uit de cijfers blijkt dat het voorkomt en toch zullen niet veel mensen zeggen dat ze discrimineren. Maar het moet ergens vandaan komen. Als het ons zelf niet overkomt, is het makkelijk de ogen te sluiten voor het probleem.’’
Dat arbeidsmarktdiscriminatie niet alleen een abstract fenomeen is, maar ook als heel persoonlijk wordt ervaren, deelt Ruben Brave, ondernemer en bestuurslid van de Dutch Startup Association (DSA), die aangesloten is bij Amsterdam – Divers & Inclusief. Discriminatie gebeurt in zoveel verschillende vormen. Soms is het impliciet, achter iemands rug, soms heel expliciet face-to-face. Brave heeft als bestuurslid van grotere bedrijven beide vormen van discriminatie ervaren vanwege zijn Surinaamse achtergrond. Hij probeerde altijd professioneel te blijven en heel zorgvuldig te reageren op zulke incidenten: “In mijn loopbaan heb ik altijd zo rationeel gereageerd op discriminatie, hoe erg of oneerlijk het ook was. Alleen zo kon ik de schade voor mezelf beperken. Toen me door een directeur verteld werd dat ik direct het pand moest verlaten ‘omdat mijn kleur een aandeelhouder niet aanstond’, bleef ik rustig.”
“Toen ik de overeengekomen financiering voor een start-up niet kreeg omdat mijn witte zakenpartner eruit stapte en deze overheidsorganisatie ‘niet zulke bedragen aan iemand met mijn afkomst gaf’, bekeek ik wat ik daar praktisch aan kon doen. In beide gevallen heb ik later mijn gelijk gehaald. Maar nu vraag ik me af: tegen welke prijs? Wat als iemand na mij een zelfde discriminerende ervaring heeft bij dit bedrijf, omdat ik me toen niet uitsprak tegen wat er gebeurde? Daarom wil ik vertellen over wat ik heb meegemaakt.”
Ruben Brave, ondernemer & bestuurslid DSA
Het Kennisplatform voor Integratie & Samenleving (KIS) heeft een aantal tips verzameld voor werkgevers om (onbewuste) discriminatie tijdens het sollicitatieproces en op de werkvloer tegen aan te kunnen. Een tip: verantwoording afleggen (intern en extern) loont. Wanneer bedrijven regelmatig verantwoording afleggen aan een onafhankelijke organisatie over hun werving en selectie, zou er een mogelijkheid moeten zijn om die bedrijven daarvoor te belonen: dit wordt ook wel ‘naming & faming’ genoemd. Wilt ú als organisatie serieus werk maken van meer diversiteit en inclusie in uw organisatie en u daar openlijk aan committeren? Denk dan aan het Charter Diversiteit.